Regulacje dotyczące sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju od dłuższego czasu stanowią wyzwanie dla europejskich spółek, a stabilność i jasność przepisów pozostają w sferze życzeń. Mimo, że od przyjęcia standardów ESRS jako aktu delegowanego (opublikowanego w grudniu 2023 r.) minęły już niemal dwa lata, wciąż brakuje jasności co do zakresu obowiązkowego raportowania i podmiotów nim objętych.
Kontekst
Aby zwiększyć konkurencyjność europejską i zredukować obciążenia administracyjne dla firm, Komisja Europejska podjęła decyzję o przeglądzie europejskiego prawodawstwa m.in. w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Inicjatywa ta, uruchomiona w lutym 2025 znana jest jako pakiet „Omnibus”. KE powierzyła EFRAG, który opracował pierwotne ESRS, zadanie uproszczenia standardów, przy jednoczesnym zachowaniu celów Green Deal i wymaganej jakości danych.
Uproszczenie standardów raportowania
W lipcu 2025 r. EFRAG przedstawił projekt uproszczonych ESRS, koncentrując się na zmniejszeniu złożoności i zwiększeniu użyteczności standardów. Główne kierunki zmian obejmowały:
- uproszczenie oceny podwójnej istotności;
- redukcję powtórzeń w treści standardów;
- doprecyzowanie treści budzących wątpliwości interpretacyjne;
- uproszczenie struktury standardów;
- usunięcie części obowiązkowych ujawnień oraz wszystkich dobrowolnych ujawnień;
- wprowadzenie mechanizmu ułatwień w raportowaniu w postaci wyjątków, gdy raportowanie danych powodowałoby niewspółmierny koszt i wysiłek dla jednostki.
EFRAG oszacował, że dzięki tym pracom, obowiązkowe punkty danych zredukowano o 57%, a wszystkie punkty danych (łącznie z dobrowolnymi) zredukowano sumarycznie o 68%.
Obecnie, po zakończeniu publicznych konsultacji, które trwały do 29 września 2025 r., EFRAG kontynuuje działania dodatkowe, w tym spotkania konsultacyjne (outreach events), analizy kosztów i korzyści (cost benefit analysis), testy w rzeczywistych warunkach (field testing). Ostateczne zatwierdzenie i prezentacja zrewidowanych standardów wraz z dokumentami wspierającymi ma nastąpić do końca listopada 2025 roku.
Więcej informacji: https://www.efrag.org/en/amended-esrs
Podsumowanie zmian: https://www.efrag.org/sites/default/files/media/document/2025-09/ESRS%20Rewired_Inforgraphic_Pre-Final%20Updated.pdf
Odroczenie raportowania
W ramach działań tymczasowych, mających na celu ulgę dla spółek objętych obowiązkiem raportowania w ramach CSRD, wprowadzono regulacje:
- Stop the Clock
Opóźnia on o dwa lata wejście w życie wymogów CSRD dla spółek z tzw. „fali drugiej” i „fali trzeciej”, czyli podmiotów, które powinny po raz pierwszy zaraportować za rok 2025 i 2026. W praktyce oznacza to, że podmioty z tz. “drugiej fali” (co do tego, które to będą podmioty, wciąż trwa dyskusja) będą zobowiązane zaraportować za 2027 r. w 2028 r.
Wymogi te nie zostały jednak przesunięte dla firm z „fali pierwszej”, które rozpoczęły raportowanie za rok obrotowy 2024.
Więcej informacji: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=OJ:L_202500794
- Quick Fix
W lipcu 2025 r. opublikowano również akt delegowany Quick-fix w celu uproszczenia obowiązków dla jednostek, które raportowały za 2024 rok. Wstrzymano rozszerzenie zakresu raportowania dla spółek zatrudniających poniżej 750 osób. W raportach za 2025 i 2026 rok dla jednostek zatrudniających powyżej 750 pracowników możliwe będzie także stosowanie większości uproszczeń przewidzianych obecnie dla jednostek zatrudniających do 750 osób.
Więcej informacji: https://finance.ec.europa.eu/publications/commission-adopts-quick-fix-companies-already-conducting-corporate-sustainability-reporting_en
Podsumowanie zmian: https://finance.ec.europa.eu/document/download/095eb35f-1d45-4d86-b878-0224c5f1c5e2_en?filename=250711-esrs-quick-fix-provisions-modifications_en.pdf
Podmioty zobowiązane do raportowania
Kwestia, które podmioty finalnie zostaną objęte CSRD, pozostaje otwarta. Dnia 22 października 2025 r. Parlament Europejski odrzucił propozycję zmiany progów podmiotowych (>1000 pracowników i >450 mln euro obrotu). W związku z tym temat powróci na kolejną sesję plenarną (11–13 listopada) w celu ponownego głosowania i ustalenia mandatu negocjacyjnego.
Więcej informacji: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20251016IPR30956/meps-to-vote-on-simplified-sustainability-and-due-diligence-rules-in-november
Dobrowolne raportowanie
Spółki, które ostatecznie nie zostaną objęte obowiązkiem raportowania, będą mogły dobrowolnie raportować zgodnie z uproszczonym standardem VSME. Więcej szczegółów na temat VSME można znaleźć w naszym artykule: https://www.areteaudit.pl/esg-dla-msp-szansa-na-rozwoj-i-wzrost-konkurencyjnosci/
Podsumowanie
Czekamy na rozstrzygnięcia dotyczące określenia zakresu podmiotowego CSRD oraz wersję uproszczonych standardów raportowania, po konsultacjach i pracach EFRAG.
Kluczowe daty dla spółek to połowa listopada, kiedy będzie miała miejsce sesja parlamentarna, która zdecyduje o zakresie podmiotowym CSRD oraz koniec listopada dla zatwierdzenia uproszczonych ESRS.
Jesteśmy coraz bliżej stabilności, ale ostatnie decyzje są jeszcze przed nami.
Jeśli potrzebujesz doradztwa w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, napisz do nas, office@areteaudit.pl. Chętnie się spotkamy i porozmawiamy jak podejść do całego procesu i przygotować się na nadchodzące zmiany.
Autorka: Magda Kaźmierczak
Niniejszy artykuł jest chroniony prawami autorskimi, chcesz się na niego powołać?
Nie ma problemu, pamiętaj o podaniu źródła: www.areteaudit.pl